تفسیر اسکن کف پا

تفسیر اسکن کف پا و شناخت دقیق عارضه ها قدم اول در انتخا طرح درمان و شروع فرایند درمان است. پلتفرم های اسکن فشار کف پا، به عنوان دقیقترین و کارآمدترین اسکنرهای پا، خروجیهای مختلفی در سه تست استاتیک، داینامیک و تعادل ایستا ارائه میکنند.

از اسکنر فشار کف پا جهت طراحی دقیق کفیهای طبی در کنار تشخیص دقیق ناهنجاریهای پا و بررسی راه رفتن افراد استفاده میشود.

در این نوشتار به معرفی گرافهای خروجی دستگاه اسکنر فشار کف پا و تفسیر اسکن کف پا در تست های استاتیک و داینامیک میپردازیم.

همچنین جهت آشنایی با انواع دستگاه های اسکن کف پا پیشنهاد میکنیم به مقاله “آشنایی با انواع اسکنر” پا سری بزنید.

  ————————–

  ————————–

تفسیر اسکن کف پا در تست استاتیک:

بررسی وضعیت توزیع فشار کف پا و نسبت تقسیم فشار بین دوپا در حالت ایستاده توسط این تست انجام میشود. با استفاده از این تست، در دو دسته کلی موارد زیر بررسی می‌شود.

انحرافات مرکز ثقل بدن از حالت نرمال در حالت ایستاده

بررسی وضعیت مرکز ثقل بدن افراد در حالت ایستاده میتواند به تشخیص ناهنجاریهای اسکلتی کمک کند. در مرحله اول فرد را کاندید تست پاسچر میکند.

بررسی نقاط پر فشار کف پا در حالت ایستاده

در طراحی کفی های طبی برای افرادی که در طول روز بیشتر در حالت ایستاده هستند، از این گراف استفاده میشود. با شناسایی نقاط پرفشار، کفی طبی را طوری طراحی میکنند که این فشار نرمال شود.

ریپورت تست استاتیک:

 تفسیر اسکن کف پا در تست داینامیک:

تست دینامیک یا تست حرکتی نمایانگر وضعیت بیمار به هنگام حرکت است. اطلاعات خروجی از این تست مشکلاتی مانند پای   X یا پرانتز، ،Hallux Valgus، Foot Balanceو غیره را قابل تشخیص میسازد. همچنین در تست دینامیک خط سیر فشار در هر پا نشان دهنده نحوه حرکت است که در هر لحظه از روی مرکز فشار محاسبه می‌شود.

گزارش تست داینامیک:

COP (مرکز فشار در طول گام برداشتن) در اسکن فشار کف پا:

در تحلیل نحوه گام برداشتن یک فرد، اگر با فریم های متوالی در هر لحظه از زمان مرکز فشار وارد شده از کف پا به زمین را بررسی کنیم، نقاطی متوالی و مرتبط بدست می‌آید. این نقاط تشکیل یک خط را میدهند. هرچه تعداد این نقاط بیشتر باشد، دقت محاسبه بیشتر است.

تعداد این نقاط به فرکانس نمونه برداری دستگاه وابسته است.دستگاه های امروزی از فرکانس 100 هرتز تا 400 هرتز در بازار دنیا وجود دارند.

هرچه فرکانس کاری بالاتر باشد، یعنی سرعت نونه برداری بیشتر است. در نتیجه امکان اسکن پا در حالت دویدن و یا جهش و پرش نیز فراهم است.

COP Line معرف هماهنگی سیستم های عصب و عضله است. هرگونه اختلال در گام برداشتن طبیعی و حفظ تعادل به شکل واضح خود را در COP نشان میدهد. همچنین در بررسی زاویه این منحنی میتوان به ناهنجاریهایی که مستقیما به پاها مربوط میشوند مانند supination  و pronation رسید.

Contact Percentage :

درصد نیرو (Impulse) بر روی هر پا در قسمتهای مختلف پا (جلو، میانه و عقب) را نشان میدهد. به بیان ساده تر در عکس بالا  نشان میدهد که در پای راست، 27 درصد از کل نیروی وارد شده به زمین از طریق جلوی پا اعمال شده است. همچنین برای پای چپ و قسمت های مختلف هر پا، این داده نمایش داده شده است.

 Foot Type :

نوع قوس کف پا، به شکل صحیح توسط تست داینامیک ارزیابی میشود. انواع قوس کف پا عبارتست از:

Heavy High Arch → Light High Arch → High Arch → Normal → Flat Foot → Light Flat Foot→ Heavy Flat Foot

Foot axis angle:

زاویه ای است که خط COP از مسیر مستقیم حرکت انحراف دارد. این داده جهت بررسی supination و pronation کاربرد دارد. این زاویه به صورت نرمال بین 1 تا 10 درجه است. هر چه زاویه کمتر از 1 باشد پا به داخل چرخش دارد و هرچه بیشتر از 10 درجه باشد پا چرخش به سمت خارج دارد.

تفسیر اسکن کف پا – نمودارهای نیرو، فشار و سطح در اسکن پا:

در این نمودار میزان نیروی وارد شده از پا به زمین در هرلحظه از زمان، فشار و سطح درگیر پا با زمین در هنگام گام برداشتن نمایش داده میشود. طبیعتا هرچه سرعت نمونه برداری دستگاه بیشتر باشد اطلاعات کاملتر و دقیقتری ارائه میشود.

همانطور که در شکل بالا مشخص است از لحظه برخورد پاشنه پا با زمین تا لحظه جدا شدن انگشت شست از سطح زمین پوشش داده شده است.

این نمودار برای هر قسمت دلخواه از کف پا قابل ارائه است. در بررسی دردهای مزمن در یک ناحیه خاص از کف پا میتوان با رسم دقیق ناحیه مدنظر در نرم افزار، وضعیت فشار و نیروی وارده به آن را به طور دقیق بررسی کرد.

این نمودار به طور پیش فرض برای نواحی 10 گانه زیر رسم میشود.

• Tarsus 1
• Tarsus 2-5
• Metatarsus1
• Metatarsus2
• Metatarsus3
• Metatarsus4
• Metatarsus5
• Medial Mid Foot
• Lateral Mid Foot
• Medial Rear Foot
• Lateral Rear Foot

تفسیر اسکن کف پا در نمودارهای بالانس:

Heel Rotation:

این نمودار نشان دهنده میزان چرخش پاشنه در طول یک گام کامل است. امکان مشاهده روند نرمال چرخش پاشنه با استفاده از مقایسه نمودار به دست آمده فراهم است. با کمک این نمودار میتوان نوع پاشنه مناسب برای فرد و همچنین افزونه های مورد نیاز برای طراحی کفی، مانند Wedge ها و یا مکان و اندازه Heel Skive را مشخص نمود.

Foot Balance:

این نمودار نشان دهنده میزان تعادل نیرویی حول Foot Axis در کل پا میباشد. این نمودار نشان دهنده تعادل نیرویی کلی به جز ناحیه Mid Foot در کف پا است و با مقایسه این نمودار با نمودار نرمال میتوان تشخیص داد که آیا Wedgeهای طولی و یا Lateral Flange مورد نیاز میباشد یا خیر.

Forefoot Balance:

در این نمودار تعادل نیرویی  Forefoot بررسی می‌شود. از مقایسه این نمودار با روند نرمال میتوان به لزوم استفاده از افزونه های قسمت Forefoot مانند Wedgeها و همچنین محل و طول قوس طولی و عرضی کفی و همینطور Toe Barو Toe Pad پی برد.

Medial Forefoot Balance:

این نمودار نشانگر تعادل نیرویی در ناحیه Medial Forefoot است. با بهرهگیری از این نمودار و مقایسه آن با روند نرمال میتوان تشخیص داد که در کفی طبی محل قوس طولی در چه قسمتی قرار میگیرد.

Meta Loading:

با استفاده از این نمودار و تحلیل آن میتوان لزوم قرار دادن Metatarsal Pad را بررسی نمود و شکل، اندازه و محل آن را تعیین کرد.

تفسیر اسکن کف پا و نمودارهای ماکزیمم و میانگین فشار کف پا

Maximum Image:

ماکزیمم فشار وارد شده از هرنقطه از کف پا به زمین در طول گام برداشتن بدون در نظر گرفتن زمان در این نمودار نمایش داده شده است. در بررسی دردهای مزمن، شناخت نواحی حساس این نمودار بسیار مفید است.

Average Image:

این نمودار میانگین فشار وارد شده از هر نفطه از کف پا به زمین در طول زمان گام برداشتن را نمایش میدهد. در بررسی دردهای ناشی از پیاده روی طولانی مدت این نمودار بسیار مفید است. به علاوه از این نمودار برای اندازه گیری ابعاد کف پا استفاده میشود. زیرا ابعاد پا بر حسب تحمل وزن بر روی یک پا یا دو پا متفاوت است.

Arch Index و CPEI

وضعیت پا توسط معیاری به نام Arch Index ( که نسبت طول یک سوم ناحیه ی میانی کف پا به طول کل پا به جز انگشتان است) اندازه گیری می شد. نشان داده شده که هر چه Arch Index بزرگتر باشد کف پا صاف تر است. این نتایج AI به چند دسته برای مردان و زنان به طور جداگانه تقسیم شده بود و قوس کف پا را به سه دسته ی

1. قوس کف پای گود  (cavus)
2. گروه مرجع با قوس کف پای نرمال
3. قوس کف پای صاف (planus)

تقسیم میکند.

Arch Index رو همانطور که در شکل میبینید با تقسیم پا به 3 قسمت و صرف نظر از انگشتان با فرمول زیر محاسبه می کنند.
AI = B/A + B + C
عملکرد پا با محاسبه ی معیاری به نام CPEI (Center of Pressure Excursion Index) که مخفف کلمه ی “معیار پیمایش مرکز فشار پا” است، در تست داینامیک پا مشخص می گردد. برای محاسبه CPEI از گراف توزیع فشار کف پا در هنگام راه رفتن (تست داینامیک) استفاده میشود. به تصویر زیر دقت کنید، خط AD برای مشخص کردن یک سوم بالایی کف پا (forefoot) رسم شده است.یک خط فرضی از پاشنه پا به محل بین شست و انگشت اول رسم میکنیم. همچنین با استفاده از خروجی تست داینامیک اسکنر فشار کف پا، COP Line را بدست آورده ایم.

فاصله ی بین تقاطع خط فرضی و AD (نقطه ی B) و جایی که COP Line با خط AD برخورد می کند(نقطه ی C) اندازه گیری شده است. سپس این شاخص پیمایش مرکز فشار پا با نرمال سازی فاصله ی BC نسبت به عرض پا محاسبه می شود. بنابراین:
CPEI = BC/AD×100

تفسیر پارامترهای Arch Index و CPEI در اسکن کف پا

در پایی که به هنگام راه رفتن به سمت داخل منحرف می شود(پرونیشن)، فرورفتگی منحنی مرکز فشار کاهش می یابد و در نتیجه ی آن مقدار شاخص CPEI کم تر می شود.

بر خلاف آن در پایی که به سمت خارج منحرف است(سوپینیشن)، فرورفتگی منحنی مرکز فشار افزایش می یابد و درنتیجه مقدار شاخص CPEI زیاد می شود. همانطور که AI نیز به گروه های مختلف بر اساس جنسیت تقسیم شده بود، نتایج به دست آمده از این شاخص نیز به 5 گروه بر اساس جنسیت تقسیم شدند و شرکت کنندگان بر اساس شاخص CPEI به سه دسته

1. دارای پرونیشن
2. گروه نرمال
3. دارای سوپینیشن

دسته بندی شدند.

مطالب مرتبط:

مقالات اسکنرهای کف پا