راه رفتن غیر طبیعی چیست؟

راه رفتن غیر طبیعی (Abnormal gait or walking abnormality) یا گیت غیر طبیعی (Abnormal Gait) زمانی به وجود می‌آید که فرد نتواند به طور معمول حرکت کند. علل مختلفی از قبیل صدمات ناشی از جراحات،دردهای مفصلی، مشکلات اساسی حرکتی، ناهنجاریهای سیستم اسکلتی ویا اشکلات موجود در ساق پا و کف پا باعث این موضوع هستند.در این مقاله بعد از بررسی اجمالی راه رفتن غیرطبیعی، به انواع آن، روش تشخیص و درمان و روش‌های جلوگیری از راه رفتن غیر طبیعی می‌پردازیم.

به نظر می‌رسد راه رفتن کار ساده ایست اما باید بدانیم بسیاری از سیستم‌های بدن از قبیل عضلات و اعصاب در هنگام گام برداشتن دخیل هستند تا راه رفتن درست باشد. هر زمانی که هرکدام از اعضای این وظیفه خود را به درستی انجام ندهند، در نتیجه، راه رفتن غیر طبیعی خواهد شد.

1.تعریف راه رفتن غیر طبیعی

در این مقاله از کلمه گیت (Gait) به معنای راه رفتن و گام برداشتن استفاده می‌شود. گیت غیر طبیعی وقتی به وجود می‌آید که سیستم‌های بدن که وظیفه کنترل نحوه راه رفتن فرد را دارند عملکرد معمول خود را نداشته باشند. آنالیز گیت نشان‌دهنده ی نحوه گام برداشتن فرد است و مشخصه های دقیق گام برداشتن را نمایش میدهد. گیت غیر طبیعی علت های مختلفی می‌تواند داشته باشد. این علل شامل :

• مریضی و درد
• مسائل ژنتیکی
• صدمات و جراحات
• ناهنجاری پا، ساق پا، مچ پا و کف پا

در بعضی مواقع ناهنجاری گیت خود به خود از بین می‌رود. اما در بعضی مواقع این عوارض به صورت دائمی باقی می‌مانند. در هر دو حالت ، فیزیوتراپی و ماساژ می تواند به بهبود راه رفتن فرد و کاهش هرگونه علائم ناراحت کننده کمک کند. بطور معمول آنالیز گیت توسط متخصصین ارتوپدی، فیزیوتراپیست ها، متخصصین بیومکانیک و حرکات اصلاحی انجام میشود.

اگر به مباحث تحلیل و تفسیر آنالیز راه رفتن علاقه دارید پیشنهاد میکنیم مقاله “معرفی کاربرد های اسکن فشار پا – Case Study” را مطالعه بفرمایید.

2.انواع راه رفتن غیر نرمال

راه رفتن غیر طبیعی براساس علائم یا ظاهر راه رفتن فرد به از پنج نوع طبقه بندی می شود. این طبقه‌بندی عبارتند از:

2-1. راه رفتن انقباضی (Spastic Gait)

راه رفتن اسپاستیک زمانی اتفاق می افتد که شخص هنگام راه رفتن پاهای خود را بکشد. در این افراد به نظر می‌آید که هنگام راه رفتن بسیار عظلات پای خود را سفت میکنند. کشیدن پا در هنگام راه رفتن یک علامت مشخص است.

2-2. راه رفتن قیچی‌وار (Scissors Gait)

شخصی که پاهای خود را از زانو به سمت داخل خم می کند غالباً دارای راه رفتن قیچی‌وار است. در این نوع از راه رفتن، پاهای فرد از یکدیگر عبور می کند و ممکن است هنگام راه رفتن به یکدیگر برخورد کنند. حرکت crisscross ممکن است شبیه به باز و بسته شدن قیچی باشد. فیلم زیر نمونه این راه‌رفتن را نمایش می‌دهد.

2-3. راه رفتن صفحه‌ای (Steppage Gait)

در این نوع راه رفتن فرد هنگام حرکت، پا را به حدی خم می‌کند که انگشتان پای خم شده به سمت زمین قرار بگیرند. فیلم زیر نمونه‌ای از این حرکت است. این نوع راه رفتن معمولا با ضربه پا به زمین همراه است.

2-4. راه رفتن اردکی (Waddling Gait)

همانطور که از نام‌گذاری این نوع حرکت مشخص است، فرد از یک سمت به سمت دیگر قدم برمی‌دارد. در راه رفتن اردکی قدم‌ها کوتاه است در حالیکه باعث چرخش فرد و حرکت دورانی مرکز ثقل بدن می‍شود.

2-5. راه رفتن دافع (Propulsive Gait)

راه رفتن پیشران هنگامی است که فرد با فشار به سر و گردن خود حرکت می کند.

علاوه بر این پنج نوع، افرادی که می‌لنگند، راه رفتنشان جز گیت غیر طبیعی می‌باشد. همانند دیگر مشکلات این لنگیدن ممکن است دائم یا موقت باشد. در بعضی موارد این مشکل بدون مداخله پزشک درمان می‌شود.

3.علل راه رفتن غیرطبیعی

آسیب دیدگی به پاها ممکن است در کوتاه مدت و در برخی موارد در طولانی مدت موجب راه رفتن غیر طبیعی شود. در بعضی مواقع ممکن است فرد به دلیل مشکلاتی مانند کبودی، بریدگی یا شکستگی ، به سختی گام بردارد. اینها ممکن است باعث لنگیدن یا راه رفتن متفاوت آنها شود اما از علل راه رفتن غیر طبیعی محسوب نمی شوند.

اما چندین بیماری وجود دارد که می توانند به سیستم عصبی و پاها حمله کنند و در نتیجه آن‌ها راه رفتن غیرطبیعی باشد. برخی از شایع ترین دلایل راه رفتن غیر طبیعی شامل موارد زیر است:

• آسیب دیدگی به یک یا هردو پا
• آرتروز
• عفونت در بافت نرم پاها
• استخوان های شکسته در یک یا هر دو پا
• نقائص هنگام تولد
• عفونت در گوش داخلی
• فلج مغزی
• سکته مغزی
• تاندونیت
• اختلالات روانی
• درد ساق پا (Shin Splits)

4. تشخیص راه رفتن غیر نرمال

راه رفتن غیرطبیعی فقط به طور رسمی توسط یک متخصص قابل تست و تشخیص است. امروزه متخصصین از دستگاه آنالیز گیت برای بررسی جزئیات دقیق و بدست آوردن نمودارهای حرکت شناسی استفاده میکنند. ابتدا از بیمار در مورد تاریخچه و علائم پزشکی خود سؤال کرده و نحوه گام‌برداشتن وی را آنالیز می کند. بعلاوه پزشک ممکن است که بخواهد آزمایش های تکمیلی مانند شرایط عصبی و آسیب عصبی را انجام دهد. همچنین به طور معمول، هنگام تست راه رفتن تصویربرداری استفاده می شود تا میزان مشکل به طور دقیقتر بررسی شود.

5. درمان و مدیریت اختلال در راه رفتن

اگر شرایط زمینه‌ای علت راه رفتن یا گیت غیر طبیعی باشد ، گام‌برداری شخص به هنگام درمان این بیماری باید اصلاح شود. این اغلب برای استخوانهای شکسته صادق است، زیرا می توان آنها را با گچ‌گیری درمان کرد. برای جراحات دیگر ممکن است نیاز به عمل جراحی یا فیزیوتراپی باشد تا بتواند راه رفتن را به حالت عادی برگرداند.

در موارد طولانی مدت از راه رفتن غیرطبیعی ، به احتمال زیاد فرد برای درمان از دستگاههای کمکی استفاده خواهد کرد. این موارد می تواند شامل موارد زیر باشد:

• بریس‌های پا
• کفی طبی اصلاحی
• چوب زیر بغل
• عصا
• واکر

اگرچه درمان همیشه نمی تواند گیت غیرطبیعی را به طور کامل اصلاح کند، اما حداقل در بیشتر موارد می تواند شدت علائم را کاهش دهد.

6. پیش‌گیری از عادت بد راه رفتن

بریس‌های پا یکی از گزینه‌ها برای پیشروی و جلوگیری از وخیم‌تر شدن شرایط راه رفتن غیر طبیعی است.

اگر این اختلال ژنتیکی یا بیماری خاصی باشد، در بعضی موارد فرد نمی‌تواند از آن جلوگیری کند. به هر حال، مردم گاهی برای جلوگیری از صدمات دیگر رو به راه رفتن غیرطبیعی می‌آورند.

مراحل پیشگیری شامل موارد زیر است:

• جلوگیری از مشارکت در ورزش های تماسی
• پوشیدن وسایل محافظ در طول ورزش
• پوشیدن کفش مناسب در حین انجام فعالیت بدنی
• در صورت لزوم پوشیدن بریس پا

7. مشکلات آتی

فردی که مشکل گام ‌برداشتن غیر طبیعی دارد ممکن است دردهای اضافی مرتبط با الگوی راه رفتن خود را تجربه کند. برخی از علل کوتاه مدت است و روش درمان راحتی دارد، در حالی که برخی دیگر می توانند یک عمر با فرد همراه باشند. دستگاه آنالیز گیت به طور دقیق در تشخیص ناهنجاری های راه رفتن افراد ابزار مناسب متخصصان است.

فیزیوتراپی و سایر روشهای درمانی می توانند به کاهش یا بهبود راه رفتن غیر طبیعی کمک کنند. همچنین افراد برای رسیدگی به وضعیت خود باید به مشاوران حرکتی و پزشکان مراجعه کنند.

اگر این مطلب برای شما مفید بود، لطفا به اشتراک بگذارید.